တေပါင္းလသည္ ျမန္မာလမ်ားတြင္ ၁၂-လေျမာက္ျဖစ္သည္။
တႏွစ္တာ၏ ေနာက္ဆံုးလျဖစ္သည္။ တေပါင္းလ၏ ပထမလ၀က္သည္
ေဆာင္းရာသီတြင္ က်ေရာက္သည္။ ဒုတိယလ၀က္ကား ေႏြရာသီတြင္
က်ေရာက္သည္။
ေဆာင္းကူးေႏြစ သာယာလွေသာ လရာသီျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္
ေခတ္အဆက္ဆက္ စာဆိုတို႔သည္ တေပါင္းလ၏အလွကို
ေရးဖြဲၾကသည္မွာ ယေန႔တိုင္ျဖစ္သည္။
ေရွးယခင္က တပါင္းလပြဲေတာ္သည္ သဲပံုေစတီပြဲေတာ္ ျဖစ္သည္။
သဲပံုေစတီပြဲေတာ္သည္ ပုဂံေခတ္ (သို႔မဟုတ္) ပုဂံေခတ္မတိုင္မီကပင္
ေပၚေပါက္ခဲ့သည္ဟု အခ်ိဳ႔က ဆိုၾကသည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ သဲပံုေစတီ
ပြဲေတာ္ က်င္းပသည့္ဓေလ့ တျဖည္းျဖည္း ေမွးမွိန္သြားသည္။
တေပါင္းလျပည့္ေန႔တြင္ ဘုရားပြဲေတာ္မ်ား က်င္းပသည့္ ဓေလ့
ေခတ္စားလာခဲ့သည္။ ထိုသို႔ ဘုရားပြဲေတာ္ က်င္းပျခင္းကိုပင္
တေပါင္းလပြဲေတာ္ဟု ေခၚၾကသည္။
တေပါင္းလသည္ ရာသီဥတု သာယာသည္ႏွင့္အမွ် သာသနာေရး
တြင္လည္း မွတ္တမ္းတင္သင့္ေသာ ျဖစ္ရပ္ႀကီးမ်ား ေပၚထြန္းခဲ့သည္။
ဗုဒၶဘုရားရွင္လက္ထက္ေတာ္က ဘုရားရွင္သည္ ရာဇျဂိဳဟ္ျပည္
ေ၀ဠဳန္၀န္ေက်ာင္းေတာ္၌ သီတင္းသံုးကာ အဂၤတိုင္းႏွင့္ မဂဓတိုင္းမွ
ဒကာ ဒကာမမ်ားအား တရားေရေအးတိုက္ေကၽြးလ်က္ရွိသည္။
ထုိသတင္းကို ခမည္းေတာ္ သုေဒၶါဒနမင္းႀကီး ၾကားသိေသာအခါ
သားေတာ္ဘုရားကို ဖူးေတြ႔ခ်င္ေနသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အမတ္
တေယာက္အား အေျခြအရံတေထာင္ႏွင့္အတူ ေစလႊတ္၍ ပင့္ခိုင္း၏။
ထိုအမတ္သည္ ဗုဒၶထံ ေရာက္လာရာမွ တရားေတာ္ကိုနာရ၍ အေျခြ
အရံတို႔ႏွင့္အတူ ရဟန္းျပဳသြားသည္။ သုေဒၶါဒနမင္းႀကီးထံ ဘုရားရွင္
ၾကြေရာက္ေတာ္မူရန္ မပင့္ျဖစ္ေခ်။ မင္းႀကီးလည္း ေနာက္ထပ္၍
အမတ္တို႔ကို အျေခြအရံ တေထာင္စီျဖင့္ ကိုးႀကိမ္တိုင္ေအာင္
ေစလႊတ္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ အားလံုး ရဟန္းျပဳ၍ ေနၾကျပန္သည္။
ဆယ္ႀကိမ္ေျမာက္တြင္မူ ဗုဒၶဘုရားရွင္ႏွင့္ ဖြားဖက္ေတာ္ျဖစ္ေသာ
ကာဠဳဒါယီအမတ္ကို ေစလႊတ္သည္။ ကာဠဳဒါယီအမတ္သည္လည္း
ေရွးကအမတ္မ်ားႏွင့္နည္းတူပင္ ေနာက္ပါမ်ားႏွင့္တကြ ရဟန္း
ျပဳျပန္သည္။ သို႔ရာတြင္ ခရီးလမ္းပန္းသာယာေသာ တေပါင္းလ
အခ်ိန္သို႔ ေရာက္ေသာအခါတြင္ကား လမ္းခရီးသာယာပံု တေပါင္း
အလွကို ဂါထာေပါင္း ၆၀-ျဖင့္ ဖြဲ႔ႏြဲ႔ကာ ကပိလ၀တ္ျပည္သို႔ ၾကြပါမည့္
အေၾကာင္း ဘုရားရွင္အား ေလွ်ာက္ထားေတာင္းပန္သည္။ ဗုဒၶဘုရား
ရွင္လည္း လက္ခံကာ တေပါင္းလျပည့္ေန႔၌ ကပိလ၀တ္ျပည္သို႔
ၾကြေတာ္မူခဲ့သည္။
ဘုရားရွင္ ကပိလ၀တ္ေနျပည္ေတာ္သို႔ ၾကြေတာ္မူျခင္းေၾကာင့္
နိေျဂာဓာရံုေက်ာင္းႀကီး ေပၚေပါက္လာသည္။ ဂါထာ ၁၀၀၀-ျဖင့္
တန္ဆာဆင္အပ္ေသာ ေ၀ႆႏၲရာဇာတ္ေတာ္ႀကီးကို ေဟာေတာ္
မူခဲ့သည္။ခမည္းေတာ္ သုေဒၶါဒနမင္းႀကီးသည္လည္း မဟာဓမၼပါလ
ဇာတ္ေတာ္ႀကီးကို ၾကားနာရသျဖင့္ အနာဂါမ္ တည္ခဲ့သည္။ ေနာင္အခါ
အရဟတၱဖိုလ္ တည္သြားသည္။
ဗုဒၶဘုရားရွင္ ကပိလ၀တ္ျပည္သို႔ ၾကြေရာက္ေတာ္မူ၍ တရားေဟာ
ေတာ္မူသျဖင့္ မိေထြးေတာ္ေဂါတမီသည္လည္း ေသာတာပန္တည္သည္။
ယေသာ္ဓရာကို အေၾကာင္းျပဳ၍ စႏၵကိႏၷရီဇာတ္ေတာ္ကိုလည္း
ဘုရားေဟာောတ္မူခဲ့သည္။ ညီေတာ္နႏၵမင္းသား ရဟန္းျပဳျဖစ္သည္။
သားေတာ္ရာဟုလာ သာမေဏဘ၀သို႔ ေရာက္ရွိသည္။ သာကီ၀င္
မင္းသားတေထာင္ ရဟန္းေဘာင္သို႔ ေရာက္ရွိသည္။ ေဆြမ်ိဳးတို႔
ဘုရားရွင္ကို ၾကည္ညိဳေစရန္ ေဆာင္ရြက္ရာ၌ အထူးေအာင္ျမင္သျဖင့္
ကာဠဳဒါယီမေထရ္အား ကုလပၸသာဒ ဧတဒဂ္ဘြဲ႔ ခ်ီးျမႇင့္ေတာ္မူခဲ့သည္။
တေပါင္းလျပည့္ေန႔သည္ ဘုရားရွင္ ျပည္ေတာ္၀င္ရန္ စတင္ၾကြလွမ္း
ေသာေန႔ျဖစ္သျဖင့္လည္း ထိုေန႔ကို အေၾကာင္းျပဳ၍ သာသနာေတာ္၌
ထူးျခားေသာ ျဖစ္ရပ္ႀကီးမ်ား ေပၚထြန္းခဲ့သည္။
ထို႔ျပင္ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၀၃-ခု တေပါင္းလျပည့္ ဗုဒၶဟူးေန႔တြင္ သိၾကားမင္း၊
ဥကၠလာပမင္းႀကီး တပုႆႏွင့္ဘလႅိက ကုန္သည္ညီေနာင္တို႔ႀကီးမွဴး၍
ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္ႀကီး တည္ထားခဲ့သည္ဟု သမိုင္းကဆိုသည္။
ဤကား တေပါင္းလကို အေၾကာင္းျပဳ၍ သာသနာေတာ္၌ ထူးျခားေသာ
မွတ္တိုင္ႀကီးမ်ား ေပၚထြန္းလာခဲ့ျခင္း ျဖစ္ေပသည္။