အရွင္ဘုရား၊ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္း၀င္း၊ ဘုရားရင္ျပင္ေတာ္တို႔တြင္ ဖိနပ္စီးလွ်င္ မည္သုိ႔အျပစ္ရွိပါသနည္း၊ ဗိမၺိသာရမင္း ဓားခြဲခံရျခင္းႏွင့္ မည္သို႔ ဆက္စပ္ပါသနည္း။

(ေျဖ)
ဗိမၺိသာရမင္း၏ ေျခဖ၀ါးကို သင္တုန္းဓားျဖင့္ အခြဲခံရျခင္း၌ ရာဇ ကိရ ပုေဗၺ ေစတိယဂၤေဏ သဥပါဟေနာ အဂမာသိ-ရွင္ဘုရင္သည္ ေရွးဘ၀တုန္းက ေစတီရင္ျပင္ေတာ္၀ယ္ ဖိနပ္စီးလ်က္ သြားဖူးသတဲ့။
နိသဇၨနတၱာယ ပညတၱကဋသာရကဥၥ အေဓာေတဟိ ပါေဒဟိ အကၠမိ-ရဟန္းသံဃာတို႔ထိုင္ဖို႔ရန္ ခင္ထားအပ္ေသာ သင္ျဖဴးကိုလည္း ေျခမေဆးဘဲ နင္းဖူးသတဲ့။ တႆာယံ နိသေႏၵာတိ ၀ဒႏၲိ-ဤသို႔ ေျခဖ၀ါးကို ဓားခြဲခံရျခင္းသည္ ထိုအျပစ္၏ အက်ိဳး ျဖစ္သတဲ့။ ဤသို႔ေျပာၾကသည္။ (ဤကား သမညဖလသုတ္ အ႒ကထာ စကားတည္း)။

မွတ္ခ်က္။ ။
ထိုအ႒ကထာစကား၌ ေစတိယဂၤဏ (ေစတီရင္ျပင္ေတာ္) ဟူေသာစကားကိုယူ၍ ဘုရား၀ိုင္း အတြင္း၀ယ္ (သံဃာမ်ားေနရာ ေက်ာင္းအတြင္းပါ) ဖိနပ္မစီးေကာင္း-ဟု ယခုအခါ မွတ္ယူေနၾက၏။ ေစတိယဂၤဏ-ဟူေသာ အ႒ကထာစကား၌ အဖြင့္ဋီကာဆရာတို႔က အမ်ားထင္သလို ဘုရား၀ိုင္းတျပင္လံုးကို မယူၾက။ ေစတိယဂၤေဏတိ-ဂႏၶပုပၹါဒီဟိ ပူဇန႒ာနဘူေတ ေစတိယဂၤေဏ-ပန္းနံ႔သာ စေသာ ပူေဇာ္ဖြယ္တို႔ျဖင့္ ပူေဇာ္ရာဌာနျဖစ္ေသာ ေစတီရင္ျပင္ေတာ္၌-ဟု သရုပ္ေဖာ္ၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဗိမၺိသာရမင္းသည္ ဘုရား၀င္းအတြင္း သာမန္၌ ဖိနပ္စီးသည္မဟုတ္၊ ပန္းတင္ခံုဟုေခၚရာ ေစတီေတာ္ေအာက္ေျခမွာပင္ ဖိနပ္စီးျခင္းျဖစ္သည္ဟု ဋီကာဆရာတို႔က ဆိုလိုၾကသည္။

ထို႔ျပင္ ရဟန္းသံဃာေတာ္တို႔ ထိုင္ဖို႔ရာခင္ထားအပ္ေသာ သင္ျဖဴးအေပၚ၌ ေျခမေဆးဘဲ နင္းခဲ့ေသာ အျပစ္လည္း ေျခဖ၀ါးကို ဓားခြဲခံရမႈ၌ ပါ၀င္ေန၏။ ယခုအခါ ဘာသာေရးကို အလြန္ေလးစားေသာ ဒါယကာ၊ ဒါယိကာမတို႔တြင္ အဘယ္မွ်ေလာက္ေသာ အေရအတြက္က ထိုေနရာမ်ိဳးကို နင္းလိုက္ေသာအခါ ေျခေဆးၾကပါသနည္း။

( ေကာသလမင္း ေက်ာင္းတိုက္တြင္း ၀င္ပံု)
အခါတပါး၌ ေကာသလမဟာရာဇာသည္ ဘုရားရွင္ကို ဖူးျမင္လိုေသာဆႏၵ ျပင္းျပလွသျဖင့္ မိမိေနရာ ျမိဳ႔ကေလးမွ ဘုရားရွင္သီတင္းေတာ္မူရာ (သံုးယူဇနာေလာက္ေ၀းေသာ) နိဂံုးသို႔ ေရာက္လာ၏။ ထိုနိဂံုး၏ တေနရာ ျခံဥယ်ာဥ္၌ ဘုရားရွင္ သီတင္းသံုးေတာ္မူ၏။ (ထိုျခံသည္ ဘုရားရွင္ႏွင့္တကြ ရဟန္းေတာ္အမ်ား သီတင္းသံုးရာျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ေက်ာင္း၀ိုင္းပင္ျဖစ္၏)။

မဟာရာဇာသည္ ေက်ာင္းတိုက္သို႔၀င္၍ စၾကႍသြားေနေသာ ရဟန္းေတာ္မ်ားထံ ခ်ဥ္းကပ္ျပီးလွ်င္ ဘုရားရွႈင္ ဘယ္မွာ သီတင္းသံုးပါသနည္း-ဟုေမးေလရာ ရဟန္းေတာ္မ်ားသည္ သီတင္းသံုးေတာ္မူရာ ေက်ာင္းကို ညႊန္ျပ ၾကေလ၏။ ထိုအခါက်မွ ေက်ာင္းေဆာင္ေတာ္သို႔ ၀င္ရမည္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ေျခနင္းႏွင့္တကြ မင္းေျမာက္ တန္ဆာ ၅-ပါးတို႔ကို ခၽြတ္ပယ္၍ စစ္သူႀကီးအား ေပးေလသည္။
( မဇၩိမပဏၰာသ၊ ဓမၼေစတိယသုတ္ ပါဠိေတာ္)

မွတ္ခ်က္။ ။
ပါဠိေတာ္ အ႒ကထာ ဋီကာတို႔၏ စကားသည္ ယခုေခတ္ ျမန္မာဗုဒၶဘာသာတို႔၏ အယူအဆကို မေထာက္ခံၾကပါတကား။ သီဟိုဠ္(သီရိလကၤာ)၊ ယိုးဒယား၊ ကေမၻဒီးယား၊ ေလာ-ဟူေသာ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ ေလးႏိုင္ငံတို႔၌ ေက်ာင္း၀ိုင္းအတြင္း၊ ဘုရား၀ိုင္းအတြင္းတို႔၀ယ္ ဖိနပ္စီးသည္ခ်ည္းသာ ျဖစ္ၾကပါသတဲ့။ ျမန္မာအယူအားျဖင့္ ထိုသူအားလံုး ေျခဖ၀ါးကို ဓားခြဲခံၾကရေတာ့မည္။ ျမန္မာဗုဒၶဘာသာတို႔ကား ေက်ာင္း၀ိုင္း အတြင္းသို႔ စက္ဘီးစီး၍လည္း ၀င္ရဲၾက၏၊ ႏြားလွည္း၊ ျမင္းလွည္း စီး၍လည္း ၀င္ရဲၾက၏။ ထို႔ထက္ ခမ္းနားေသာ ေမာ္ေတာ္ကားႀကီးကိုလည္း စီး၍ ၀င္ရဲၾက၏၊ စီးစရာယာဥ္တို႔တြင္ အေသးငယ္ဆံုး ဖိနပ္ယာဥ္ကိုကား မစီး၀ံ႔ရွာၾကေခ်။ ထို႔ျပင္ ဘုရားေျမ၊ ဘုရား၀ိုင္းအတြင္း၌ ေက်ေက်နပ္နပ္ ခြင့္ျပဳအပ္၊ ခင္းက်င္းျပသအပ္ေသာ ဇာတ္ပြဲသဘင္မ်ားကို ၾကည့္ရႈကာ ႏွပ္၊ တံေတြးတို႔ကို ေထြးရဲၾက၏။ ထိုပြဲေစ်း၌ စားၾကြင္းစားက်န္တို႔ကိုလည္း ပစ္ရဲၾက၏။ ကေလးမ်ားကိုပင္ ရွဴးရွဴးတယ္၀ံ႔ၾကေသး၏။ ဖိနပ္ကိုကား မစီး၀ံ႔ၾကရွာေခ်။ ဖိနပ္မစီးဘဲ ေက်ာင္း၀င္း အတြင္း၀င္၍ ဖုန္လူးေနေသာ ေျချဖင့္ ေက်ာင္းေပၚတက္ျခင္းႏွင့္ ဖိနပ္စီး၍ ေက်ာင္းေပၚတက္ျခင္းတို႔တြင္ အဘယ္သို႔တက္ျခင္းက ေျခဖ၀ါးဓားခြဲခံရေသာ အမႈႏွင့္ နီးစပ္ပါသနည္း။

(တကယ္ရိုေသျခင္း)
က်မ္းစာတို႔၌ တကယ္ရိုေသေသာ အရာ၀ယ္-ေစတီေတာ္၏ ထင္ရွားရာအရပ္၌ေသာ္မွ ဖိနပ္မစီးရဟု ဆို၏။ (သုတ္ပါေထယ်၊ သံဂီတိသုတ္ အ႒ကထာ)။
မိေထြးေတာ္ ေဂါတမီသည္ သာကီ၀င္မင္းသမီးငါးရာႏွင့္အတူ ဘိကၡဳနီျပဳလုပ္ဖို႔ရန္ ကပိလ၀တ္ျပည္သို႔ လာရာ၌ (ယာဥ္ရထား စီး၍ သြားလွ်င္ ဘုရားရွင္ကို မရိုေသရာေရာက္မည္စိုးေသာေၾကာင့္) ယာဥ္ရထားမစီးဘဲ အားလံုးမင္းသမီးမ်ား ေျခက်င္သြားၾကပါသတဲ့။(ဘိကၡဳနီခႏၶက စူဠ၀ါပါဠိေတာ္)
ထိုမွ်ေလာက္ မရိုေသႏိုင္သူ႔အတြက္ မရိုမေသစိတ္လည္း မရွိပါမူ အကုသိုလ္အျပစ္မရွိ၊ သို႔ေသာ္ ရိုေသသူအတြက္ ရိုေသေလ ေကာင္းေလပင္ ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ရာ၀ယ္ မိမိမွာ ေရာဂါျဖစ္ေလာက္ေအာင္ အရိုအေသ လြန္မသြားဖို႔ သတိထားသင့္ပါသည္။